Zagadnienia związane z tematyką konwersatorium „Integracja Europejska”- cześć I (kolokwium śródsemestralne)
Panel I (Historia integracji europejskiej)
1. Pojęcie, przyczyny i formy integracji europejskiej:
Pojęcia: integracja, integracja europejska, poszerzanie i pogłębianie integracji, federacja, konfederacja, organizacja międzynarodowa, osobowość prawna, humanizm, Unia Europejska, Charakterystyka poszczególnych form i koncepcji integracji: federalizm, konfederalizm, funkcjonalizm; przyczyny integracji europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji geopolitycznej Europy po II wojnie światowej);
2. Rozwój idei zjednoczeniowych w dziejach Europy- charakterystyka poszczególnych koncepcji- od czasów starożytnych do połowy XX wieku:
Zagadnienia: dorobek cywilizacyjny Europy/dziedzictwo europejskie: kultura grecka, prawo rzymskie, chrześcijańskie korzenie Starego Kontynentu; starożytne koncepcje integracyjne: greckie polis i amfiktionie (specyfika i przykłady), podboje Aleksandra Macedońskiego i ich wpływ na rozwój kultury helleńskiej, integrowanie Europy w dobie Cesarstwa Rzymskiego, koncepcje integracyjne średniowiecza: Uniwersalizm Chrześcijański/Europa Christiana, myśl filozoficzna Św. Augustyna i Św. Tomasza z Akwinu, koncepcja „Państwa Bożego na ziemi” De Civitas Dei, feudalizm, działania integracyjne Karola Wielkiego, traktat z Verdun, unia polsko-litewska, Hanza, Liga Pokoju Jerzego z Podiebradu, rozkwit uniwersytetów;
integracyjne koncepcje nowożytne: unia lubelska, „Europa Ojczyzn”- koncepcja i jej przedstawiciele, „Stany Zjednoczone Europy”- koncepcja + przedstawiciele, idea „Świętego Przymierza”, „Mitteleuropa” Friedricha Naumanna, koncepcje następujących autorów: Charles de Saint-Pierre, Immanuel Kant, Napoleon Bonaparte, Klemens Metternich, Henri de Saint-Simon, polskie koncepcje integracji europejskiej: Książę Adam Czartoryski, Stanisław Staszic, Stanisław Leszczyński, Wojciech Bogumił Jastrzębowski, Józef Maria Hoene-Wroński, Kajetan Józef Skrzetuski, Stefan Buszczyński, koncepcja „Międzymorza”;
3. Działania zjednoczeniowe w latach 1950-1990:
Wyznaczniki sytuacji geopolitycznej Europy po II wojnie światowej, cele integracji europejskiej w latach 40-tych i 50-tych XX w., przykłady ruchów
zjednoczeniowych w Europie Zachodniej w latach 1945-1950, powstanie Rady Europy, Unii Zachodnioeuropejskiej, OEEC/OECD, EFTA, NATO, utworzenie
Beneluksu, unifikacja i organizacje bloku wschodniego: Układ Warszawski, RWPG; ojcowie integracji europejskiej: Konrad Adenauer, Robert Schuman, Jean Monnet, Alcide De Gasperi, Paul-Henri Spaak, Altiero Spinelli; Plan Marshalla, Plan Schumana, traktat paryski i EWWiS, traktaty rzymskie i EWG oraz
Euratom (Wspólnoty Europejskie/WE); znajomość szczegółowego kalendarium integracji europejskiej: 1945-2012 (daty przynajmniej roczne, znajomość
kluczowych dat dziennych, np. podpisanie traktatów rzymskich etc.), daty podpisania i wejścia w życie wszystkich traktatów reformujących, daty wszystkich rozszerzeń terytorialnych integracji (akcesja poszczególnych państw do EWG/UE), daty kulminacyjnych wydarzeń pogłębiania integracji, w tym poszczególnych etapów tworzenia unii gospodarczo-walutowej (np. utworzenie Europejskiego Systemu Monetarnego, wprowadzenie ECU);
4. Integracja europejska po przemianach ustrojowych w Europie Środkowo-Wschodniej (od Maastricht do Lizbony)/ unia gospodarczo-walutowa i polityka spójności (elementy składowe i fundusze pomocowe w zarysie):
Charakterystyka przemian politycznych w Europie 1989/1990/1991 („Solidarność”, „Okrągły Stół”, ponowne „Zjednoczenie Niemiec”, rozpad ZSRR etc. i ich skutki dla integracji europejskiej); proces kształtowania się Unii Europejskiej (1991→1993); cele UE wg traktatu z Maastricht, postanowienia wszystkich traktatów reformujących (tych sprzed 1990 r.: traktat fuzyjny, Jednolity Akt Europejski, a zwłaszcza tych z lat 90-tych XX w. i z XXI w.:
– Traktat o Unii Europejskiej (z Maastricht),
– Traktat Amsterdamski,ü
– Traktat Nicejski,
– Traktat Lizboński
znajomość procesu integracji ekonomicznej: od strefy wolnego handlu → po pełną integrację
gospodarczą; „euro” wspólną walutą Unii Europejskiej, kryzys w strefie „euro”.
Panel II (Polska droga do UE: od stowarzyszenia do prezydencji)
1. Strategia przedakcesyjna, kopenhaskie kryteria członkostwa w UE, przesłanki integracji Polski z UE:
Znajomość szczegółowego kalendarium „polskiej drogi do UE”: od stowarzyszenia do członkowstwa i prezydencji; motywy/przesłanki
przystąpienia do Wspólnot Europejskich/UE, założenia i cele Umowy stowarzyszeniowej/Układu europejskiego z 16.12.1991 r., rodzaje pomocy finansowej dla Polski wg Układu Europejskiego: PHARE, EBI, MFW; standstil, acquis communautaire- pojęcie i struktura; założenia strategii przedczłonkowskiej, Biała Księga w sprawie przygotowania stowarzyszonych krajów Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z rynkiem wewnętrznym UE, Kryteria Kopenhaskie z 1993 r.;
2. Negocjacje akcesyjne; stanowisko poszczególnych partii, Papieża Jana Pawła II i Kościoła rzymskokatolickiego wobec integracji Polski z UE:
Agenda 2000 i negocjacje akcesyjne (kalendarium ich przebiegu, zadania stawiane Polsce przez UE); screening, Partnerstwo dla Członkostwa i wynikające z niego zadania/priorytety; Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w UE; stanowiska polskich partii politycznych wobec integracji Polski z UE (SLD, UP, PSL, PO, PiS, UW, Samoobrona, LPR) Kościół rzymskokatolicki w Polsce i Jan Paweł II wobec integracji Polski z Unią Europejską.
3. Bilans członkostwa; Polacy w instytucjach unijnych; polska prezydencja:
Pojęcie prezydencji, zadania państwa sprawującego prezydencję, polska prezydencja w Radzie UE: przygotowania, przebieg, cele, priorytety; podsumowanie rezultatów prezydencji.
Kolokwium potrwa ok. godziny. Będzie miało formę kilku poleceń otwartych, takich jak m.in. wyjaśnianie znaczenia pojęć i dat; charakterystyka postaci, koncepcji zjednoczeniowych i etapów integracji; przedstawianie i interpretacja postanowień traktatów; obejmie też zagadnienie dłuższej wypowiedzi: opis procesu, stanowiska, ewolucji kompetencji etc.
Wszystkim życzę powodzenia i jak najlepszych rezultatów! Zaliczenie tego kolokwium na ocenę bardzo dobrą naprawdę jest możliwe
Toruń, 15 listopada 2012 r. Pozdrawiam, mgr Paweł Machalski